عسل یکی از محبوب ترین محصولات طبیعی و جایگزینی برای مکمل ها و داروهای شیمیایی است؛ که از نظر اثرات ضد سرطانی بررسی می شوند. عسل منبع مهمی از ترکیبات زیست فعال مشتق شده از گیاهان است و در سال های اخیر شاهد افزایش علاقه به خواص ضد سرطانی آن بوده ایم. در ابتدای این مقاله دلایل ابتلای به سرطان را بر میشماریم و سپس ارتباط عسل با خنثی موارد منجر به سرطان را میسنجیم.
***
1- وضعیت ایمنی پایین؛ در اثر ابتلای به دیابت، بیماریهای مزمن، چاقی، کهولت سن و…
2- عفونتهای مزمن؛ مانند باکتری هیلکوباتور پیلوری ( سرطان معده )، ویروسهایی مانند ویروس پاپیلومای انسانی ( سرطان دهانه رحم ، پوست و آلت تناسلی)، ویروسهای هپاتیت، انواع انگلها، قارچها و …
3-التهاب مزمن؛ به عنوان مثال سرطان روده بزرگ که در بیماران مبتلا به کولیتکرون و کولیت اواسراتیو ایجاد میشود.
4- زخم های مزمن غیر التیامبخش، به عنوان مثال کارسینوم سلول سنگفرشی که در بیماران مبتلا به زخمهای تروماتیک مزمن پوست ایجاد میشود.
5- تجمع رادیکال-های آزاد سمی و استرس اکسیداتیو
6- وراثت و عوامل ژنتیکی
بنابراین موارد متعددی در ایجاد سرطان دخیل هستند که با خنثی کردن هریک از عوامل ، نقش به سزایی در پیشگیری از سرطان ایفا نموده ایم.
عسل ترکیبات فنولی بالا و همچنین آنتی آکسیدان فراوانی دارد. عسل ها میتوانند ، در انواع مختلف از سرطان های گوناگون در بدن جلوگیری نمایند. عاملی که خاصیت آنتی اکسیدانی قوی دارد ممکن است پتانسیل جلوگیری از توسعه سرطان را داشته باشد زیرا رادیکال های آزاد و استرس اکسیداتیو نقش مهمی در ایجاد سرطان دارند. عسل باعث تولید آنتی بادی در بدن میشود. در این وضعیت بدن مقاومت بالایی در مقابل انواع بیماری نشان میدهد. بنابراین بهبود وضعیت ایمنی در پیشگیری از ایجاد سرطان کلیدی است و عسل چنین پتانسیلی دارد. عسل با موارد منجر به ابتلای سرطان که در بالا ذکر شد مبارزه میکند. بخشی از این موارد در زیر بررسی میگردد.
عسل یک عامل ضد التهابی قوی است. نوزادان مبتلا به دیاپدرماتیت پس از استفاده موضعی از مخلوط حاوی عسل، روغن زیتون و موم زنبور عسل پس از 7 روز به طور قابل توجهی بهبود یافتند. عسل تسکین قابل توجهی از علائم سرفه را در کودکان مبتلا به عفونت دستگاه تنفسی فوقانی (URTI) فراهم می کند. عسل یک ضد میکروب طبیعی قوی است. اثر ضد باکتریایی عسل به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. مکانیسم باکتری کش عسل از طریق اختلال در ماشین های تقسیم سلولی است. هنگامی که عسل همراه با آنتی بیوتیک جنتامایسین استفاده می شود، ضد التهاب را تقویت می کند.
بیمارانی که سیستم ایمنی پایینی دارند در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند. این توضیح می دهد که چرا دیابتی ها و بیماران HIV بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان های اپیتلیال و غیر اپیتلیال هستند. چنین افرادی همچنین در معرض خطر ابتلا به عفونتهای مزمن متعددی هستند که حاکی از تعدد در پیدایش سرطان است.افزایش سن نیز با کاهش سیستم ایمنی همراه است. بسیاری از سرطان ها با پیری مرتبط هستند. اگرچه سن به خودی خود عامل تعیین کننده مهمی در خطر سرطان نیست، اما مستلزم قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مواد سرطان زا است.برای مقابله با تومورهای بدخیم سرطانی، مصرف عسل در کنار داروهایی شیمی درمانی، کمک شایانی به روند شیمی درمانی نموده است. فلاونوئیدها، کورستین ، آپیگنین و.. موجود در عسل موجب کاهش آسیب های سلولی در بدن میشوند و به سلامت DNA کمک میکنند. محتوای فنلی و آنتی اکسیدانی عسل، سپر بزرگ این ماده شیرین دربرابر سلول های سرطانی است. با فعالیت های پروتئینی و اسیدآمینه ای موجود در عسل ، فعالیت رادیکال های آزاد که نقش مخرب برای بدن را بازی میکنند کاهش می یابد.
عسل را میتوان به عنوان پایدارترین غذای تولید شده به صورت طبیعی دانست. حاوی قند ، ویتامین ها ، مواد معدنی و فعالیت بالای آنتیاکسیدانی است. سرطان در بیشتر کشورها در حال افزایش است. سرطانزایی فرآیند چند مرحله ای است و علل متفاوتی دارد. از جمله موارد منجر به سرطان میتوان به وضعیت ایمنی پایین، عفونت مزمن، التهاب مزمن، زخم های غیر التیام بخش، سیگار کشیدن، چاقی و… اشاره کرد. مطالعات منتشر شده نشان میدهد که عسل وضعیت ایمنی را بهبود میبخشد، خواص ضدمیکروبی دارد و باعث بهبود زخم های مزمن میشود. فعالیت آپوپتوز عسل، آن را به یک پتانسیل طبیعی برای پیشگیری از سرطان بدل میسازد.
درنتیجه اینکه ، عسل با داشتن خواصی که از التهاب و عفونت جلوگیری میکند؛ میتواند به عنوان یک مکمل غذایی ضد سرطان برای بدن نقش آفرینی کند. عسل با داشتن خواص آنتی اکسیدانی و ترکیبات فنولی ، باعث تعدیل استرس اکسیداتیو در بدن شده و سیستم ایمنی بدن در مقابل عوامل مخرب را تقویت میکند. عوامل مخربی که موجب تخریب سلولی و رشد سلول های سرطانی میشوند ، توسط مکمل های ضد سرطانی خنثی میشوند . بنابراین گنجاندن انواع عسل در رژیم غذایی روزانه، محافظ خوبی برای بدن در مقابل انواع بیماری هاست.
Othman, nor Hayati .2012. Does Honey Have the Characteristics of Natural Cancer Vaccine?. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3942905/
Marwa Waheed a, Muhammad Bilal Hussain a, Ahsan Javed a, Zarina Mushtaq a,Sadia Hassan a, Mohammad Ali Shariati b, Muhammad Usman Khan c, d, Majid Majeed a,Manisha Nigam e, Abhay Prakash Mishra f, **, Mojtaba Heydari g. 2019. Honey and cancer: A mechanistic review. https://www.clinicalnutritionjournal.com/article/S0261-5614(18)32587-1/fulltext