در این نوشتار، در ابتدا فلوراید و اثرگذاری آن در اندازه­های مختلف بر بدن انسان را بررسی می­کنیم. سپس درباره میزان فلوراید در چای به بحث می­پردازیم. چه میزان از فلوراید موجود در چای منطقی است و چرا باید به اثرگذاری فلوراید موجود در نوشیدنی­ها به ویژه چای در بدن خود حساس باشیم؟

فلوراید به عنوان یکی از عناصر کمیاب اصلی به طور گسترده در طبیعت یافت می شود. رایج ترین شکل فلوراید شکل یونی آن است که الکترونگاتیوی بالایی دارد. این ویژگی قابلیت واکنش و اتصال به ترکیبات مختلف را می دهد. در بدن انسان، فلوراید از دستگاه گوارش جذب می شود. همچنین فلوراید در غلظت مناسب نقش حیاتی در حفظ سلامت دندان و استخوان دارد. با این حال، غلظت بالای فلوراید اثرات نامطلوبی بر سلامت انسان دارد . طبق گفته سازمان جهانی بهداشت (WHO)، فلوراید در سطوح 0.5-1.5 میلی گرم در لیتر نقش حیاتی در جلوگیری از اثرات نامطلوب در آب آشامیدنی دارد به عنوان مثال، غلظت فلوراید کمتر از 0.5 میلی گرم در لیتر منجر به حفره های دندانی می شود. بر اساس مطالعه قبلی، مصرف منظم آب حاوی حداقل 0.9 میلی گرم در لیتر فلوراید حداقل 37 درصد از موارد فلوئوروزیس دندانی را تشکیل می دهد . غلظت های بالاتر از 1.5 میلی گرم در لیتر می تواند منجر به چندین خطر برای سلامتی مانند فشار خون بالا، آسیب سیستم عصبی، ناباروری، بیماری تیروئید، دستگاه ادراری و فلوئوروزیس اسکلتی و دندانی در کودکان و بزرگسالان شود . بخشی از فلوراید جذب شده به دلیل تمایل به کلسیم و منیزیم می تواند در بافت های استخوانی انباشته شود. فلوراید جذب شده بیشتر در دندان ها تجمع می یابد. طبق گزارش EPA، مصرف معمول روزانه فلوراید در ایالات متحده از غذاها و نوشیدنی ها (از جمله آب آشامیدنی حاوی فلوراید) 1.2 تا 1.6 میلی گرم برای نوزادان و کودکان نوپا کمتر از 4 سال، 2.0 تا 2.2 میلی گرم برای کودکان 4 تا 11 ساله، 2.4میلی گرم برای افراد 11 تا 14 ساله و 2.9 میلی گرم برای بزرگسالان است.

 روزانه ۴-۱٫۵ گرم، میزان دریافت کافی و بی خطر فلوراید است. مقدار مصرفی فلوراید در کشورهای مختلف متفاوت و بین ۰٫۹ تا ۱٫۷ میلی گرم است.

آب آشامیدنی مهمترین منبع قرار گرفتن انسان در معرض فلوراید است تخمین زده می شود که تقریباً بیش از 200 میلیون نفر که در 20 کشور در حال توسعه و توسعه یافته زندگی می کنند، فلوراید در آب آشامیدنی را با غلظت بالاتر از سطوح مجاز اعلام شده از سوس ساتزمان بهداشت جهانی دریافت می کنند . اگرچه آب آشامیدنی منبع اصلی دریافت فلوراید در انسان است، اما منابع دیگری مانند تنفس، تماس با پوست و جذب غذا نیز می توانند مسیرهای بالقوه قرار گرفتن در معرض فلوراید در بدن انسان باشند. بنابراین، چای نیز می تواند منبع احتمالی فلوراید برای انسان باشد. گیاه چای به‌عنوان یک تجمع‌دهنده فلوراید در نظر گرفته می‌شود که بسته به شرایط رشد مانند اسیدیته و محتوای کلسیم خاک، حاوی سطوح بالایی از فلوراید است .  نتایج مطالعات قبلی نشان داد که تجمع فلوراید در گیاهان چای متناسب با غلظت فلوراید در خاک است. به طور کلی، غلظت کل فلوراید در برگ های چای بسته به نوع و محل آن می تواند متفاوت باشد. بر اساس مطالعات، محتوای فلوراید در برگ چای می تواند از 2.1 تا 1175 میلی گرم بر کیلوگرم، 0.49 تا 631 میلی گرم در لیتر برای چای فوری و 0 تا 33.4 میلی گرم در لیتر برای نوشیدنی چای متفاوت باشد. علاوه بر این،. سطوح فلوراید 0.02-0.09 میلی گرم در لیتر در دمنوش چای گیاهی گزارش شده است.

-میزان فلوراید موجود در چای ایرانی

اگرچه چای دارای خواص درمانی است، اما می تواند منبع اصلی قرار گرفتن در معرض فلوراید باشد و در نتیجه برای مصرف کنندگان خطر ایجاد کند. بنابراین تعیین غلظت این عنصر در چای برای کاهش اثرات مضر آن برای سلامتی بسیار مهم است. با مراجعه به ادبیات، تمامی مطالعات منتشر شده در مورد فلوراید چای مصرفی در ایران به منظور بررسی خطر کلی برای جمعیت مرتبط با فلوراید چای انتخاب شدند. سطوح فلوراید در مطالعات منتشر شده به طور قابل توجهی متفاوت بود و از 0.13 تا 3.27 میلی گرم در لیتر متغیر بود. نتایج نشان داد که مقادیر فلوراید در مارک های مختلف چای، محلول چای و آب به ترتیب 22.2-303.8 میلی گرم بر کیلوگرم، 0.2-2.37 میلی گرم در لیتر و 0.95-0.012 میلی گرم در لیتر بود. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش زمان دم کردن، میزان فلوراید آزاد شده در چای افزایش می یابد. بنابراین، پس از 3، 5 و 10 متر، میانگین درصد فلوراید آزاد شده در محلول چای به ترتیب 31.88، 53.34 و 78.08 درصد بود. در نهایت مشخص شد که مصرف روزانه پنج فنجان از چای مورد مطالعه توسط کودکان و بزرگسالان ممکن است منجر به مشکل سلامتی نشود. اما برای جلوگیری از بروز بیماری های اسکلتی و دندانی باید به سایر منابع یون فلوراید مانند آب آشامیدنی و غیره توجه کرد.

در یک مطالعه علمی و دانشگاهی در ایران، میزان فلوراید موجود در چای ایرانی اندازه گیری شد. مطالعه حاضر با هدف بررسی غلظت فلوراید در چای انجام شد.

برگ های انواع مختلف چای پرمصرف ایرانی و تاثیر دم کردن زمان و سختی آب در آزادسازی فلوراید در طول انفوزیون آنها.  غلظت فلوراید، فسفات، سولفات، نیترات و کلرید اندازه گیری شد. پس از 3 تا 120 دقیقه زمان دم کردن، در 100 نمونه چای شامل سفید، سبز، اولانگ، و چای سیاه مصرف روزانه فلوراید نیز مورد ارزیابی قرار گرفت.  غلظت  فلوراید با روش کروماتوگرافی یونی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که حداقل و حداکثر غلظت فلوراید در نوشیدنی چای، پس از انفوزیون 15 دقیقه، 1.46 و 2.9 میلی گرم در لیتر در چای ساخته شده با برگ چای اولانگ وبرگ چای سبز بود . آزاد شدن فلوراید از برگ های چای به داخل دم کرده با افزایش زمان دم کردن به طور قابل توجهی افزایش یافت (05/0p<). آزادسازی فلوراید، پس از زمان دم 15 دقیقه، از 43.7٪ برای چای سبز کیسه ای تا 73.5٪ برای چای سیاه متغیر است.

نتیجه اینکه در چای ایرانی، ما شاهد فلوراید کمی هستیم. با توجه به میزان مجاز فلوراید دریافتی، چای ایرانی در هر لیتر میزان بسیار کمتری نسبت به میزان مجاز فلوراید دریافتی، حاوی فلوراید است. بنابراین نگرانی به جهت آسیب های ناشی از فلوراید زیاد در چای ایرانی وجود ندارد. شرکت مرزوق ، تولید کننده و صادر کننده چای طبیعی ایرانی است و افتخار این را دارد که با تولید و ارائه چای خوش طعم و بی نظیر در نوشیدنی سالم صبحگاهی و میز دلچسب عصرگاهی شما حاضر باشد.